13 October 2010

Τρεις μύθοι περί εταιρικών φόρων

Στην χώρα μας τα αγοραφοβικά παραμύθια πρέπει να τα σκοτώνεις στην γέννησή τους, γιατί αλλιώς εξαπλώνονται και επιβιώνουν για δεκαετίες. Αφορμή παίρνω από το άρθρο του συμπαθή και συνήθως φιλελεύθερου Π. Μανδραβέλη πριν ένα μήνα στην Καθημερίνη σχετικά με την μείωση των εταιρικών φόρων 1)

Μύθος 1: «Οι ξένοι επενδυτές λίγο ενδιαφέρονται για τους εταιρικούς φόρους, άρα δεν χρειάζεται να τους μειώσουμε»

Αναφέρεται στο άρθρο:

«Στο Global Competitiveness Report 2010-2011, που εξέδωσε προχθές το World Economic Forum, μόνο το 3,7% των επενδυτών δηλώνει ότι οι φορολογικοί συντελεστές αποτελούν εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα. Αντιθέτως το 27,2% εμποδίζεται από τη γραφειοκρατία, το 14% από τη διαφθορά, το 12,2% από τους περιορισμούς της εργατικής νομοθεσίας κ.λπ.»

Καταρχήν η δήλωση ότι «μόνο το 3,7% των επενδυτών δηλώνει ότι οι φορολογικοί συντελεστές αποτελούν εμπόδιο στην επιχειρηματικότητα» είναι ανακριβής. Εάν διαβάσει κανείς την μεθοδολογία στο report θα δεί ότι οι ερωτηθέντες επιλέγουνε και ιεραρχούνε τους 5 πιο προβληματικούς παράγοντες από 15 προτεινόμενους και το τελικό νούμερο για κάθε παράγοντα είναι ισοσταθμισμένος μέσος του. Άρα μπορούμε άνετα να υποθέσουμε ότι 15-20% των επενδυτών αναφέρει τους φορολογικούς συντελεστές σαν ένα από τα πέντε εμπόδια.

Βεβαίως, η πλειοψηφία πράγματι δήλωσε σαν εμπόδια στην επιχειρηματικότητα στην Ελλάδα παράγοντες όπως η γραφειοκρατία και η διαφθορά, άλλα αυτοί οι παράγοντες είναι «εκ των ων ουκ άνευ», είναι τα ελάχιστα προαπαιτούμενα για να βγάλουν οι επενδυτές την Ελλάδα από την επενδυτική μαύρη λίστα. Από μόνοι τους όμως ΔΕΝ είναι αρκετοί για να φέρουν επενδύσεις. Εκεί υπεισέρχονται οι χαμηλότεροι εταιρικοί φόροι.

Μύθος 2: «Οι εταιρικοί φόροι είναι ήδη χαμηλοί και δεν χρειάζεται να μειωθούν περαιτέρω»

Αναφέρεται στο άρθρο:

«Τα κέρδη των επιχειρήσεων φορολογούνται με 24% [στην Ελλάδα], ενώ ο μέσος όρος της Ευρωζώνης είναι 25,7%.»

Ο μέσος όρος της Ευρωζώνης των 16 χωρών είναι πράγματι 25.7%, αλλά ο μέσος όρος της Ε.Ε. των 27 χωρών είναι 23.2%. Σε κάθε περίπτωση είμαστε κοντά στον μέσο όρο. Δυστυχώς όμως η ανάγκη που έχουμε για επενδύσεις και ανάπτυξη θα έπρεπε να μας έχει οδηγήσει στην πρωτοπορία των χωρών με χαμηλούς φόρους. Η Λιθουανία και η Λετονία για παράδειγμα έχουνε εταιρικούς φόρους 15%, η Ιρλανδία 12.5%, η Βουλγαρία 10%. Στο διάγραμμα παρακάτω βλέπουμε τι "ζημιά" έχουνε πάθει οι χώρες με την χαμηλότερη εταιρική φορολογία στην Ευρώπη: διπλάσια και τριπλάσια ανάπτυξη σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ των 27 (τα νούμερα περιλαμβάνουν τις άσχημες χρονιές 2009 και 2010)2)

Μύθος 3: «Η μειώση των εταιρικών φόρων αυτή την περίοδο στην Ελλάδα είναι πολυτέλεια και κακή επιλογή»

Πάμε πρώτα back to the basics με δύο προτάσεις:

- Όλοι οι φόροι είναι κατ’αρχήν ανήθικοι γιατί είναι προιόν καταναγκασμού.

- Όλοι οι φόροι βλάπτουν την οικονομία είτε γιατί στρεβλώνουν τα κίνητρα παραγωγών και καταναλωτών, είτε γιατί το κράτος εκ φύσεως κάνει χειρότερη διαχείριση πόρων από την αγορά.

Βεβαίως, στην τωρινή πραγματικότητα φόροι υπάρχουν και αποτελούν το κύριο εισόδημα της κυβέρνησης που πρέπει να μειώσει δραστικά το έλλειμμα. Όπως λέει και ο ΠΜ σε σχόλια στην σελίδα του στο Facebook πάνω στο ίδιο άρθρο:

«Αυτή τη στιγμή το καράβι μπάζει νερά και κινδυνεύει να βουλιάξει... Οπότε πρώτα κλείνεις τις τρύπες και μετά βάζεις κατάρτι για να πάει το καράβι ταχύτερα.»

Σίγουρα λοιπόν, η κουβέντα για φοροελαφρύνσεις είναι από αφελής μέχρι επικίνδυνη;

Όχι.

Καταρχάς πρέπει να γίνει κατανοητό ότι σωτηρία θα έρθει μόνο με ανάπτυξη. Οποιαδήποτε πολιτική ημιμέτρων είναι καταδικασμένη να αποτύχει, εάν δεν προετοιμάσει μια αναπτυξιακή δυναμική.

Η μοναδική όμως υγιής ανάπτυξη μπορεί να έλθει μόνο από τον καθαρόαιμο3) ιδιωτικό τομέα.Ο ιδιωτικός τομέας οξυγονώνει την οικονομία σαν τα πνευμόνια, κρατάει το σώμα της οικονομίας ζωντανό σαν τις αρτηρίες. Οι εταιρικοί φόροι είναι σαν την πίσσα στα πνευμόνια, σαν την χοληστερινή στις αρτηρίες: οδηγούν σε αργό θάνατο την οικονομία. Η αναλογία του ΠΜ με το καράβι δεν είναι η κατάλληλη. Το όχημα δεν βουλιάζει από εξωτερικούς παράγοντες από τους οποίους θα πρέπει να προστατευτεί. Το όχημα βουλιάζει από το δικό του βάρος, από την αδυναμία του να κινηθεί μπροστά. Καλύτερη αναλογία είναι το Jeep που βουλιάζει σε άμμο. Όσο και να ελαφρύνει το φορτίο, ο μοναδικός τρόπος για να σωθεί το όχημα είναι να πάρει μπροστά η μηχανή (δηλ. να πιάσει ψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης η οικονομία) –και γρήγορα.

Δημοσιεύτηκε στο http://blemilo.blogspot.com/

1) Το άρθρο προς το τέλος υποστηρίζει ότι αναφέρεται μόνο στα διανεμόμενα εταιρικά κέρδη. Παρόλαυτά, όλη η επιχειρηματολογία, τα στοιχεία που παρουσιάζονται και η επικαιρότητα (ανακοίνωση εκείνες τις μέρες από τον ΓΑΠ στην ΔΕΘτης μείωσης του συντελεστή φορολόγησης των αδιανέμητων κερδών) αναφέρονται σε αδιανέμητα κέρδη.

2) Για να προλαβώ μερικές αντιρρήσεις, έλεγξα και δεν υπάρχει small size effect. 'Όλες οι χώρες που μείωσαν την εταιρική φορολογία τους παρουσίασαν σημαντικά ανώτερη ανάπτυξη. Βεβαίως η αιτιότητα χρείαζετα περισσότερη ανάλυση για να αποδειχθεί, αλλά όταν "smells like, feels like, looks like..."

3) Δηλ. που δεν βασίζεται σε κρατικές επιδοτήσεις και έργα

Σημείωση: Σε σημερινό του άρθρο, ο ΠΜ πολύ σωστά καταφέρεται εναντίον έμμεσων εταιρικών φόρων