«Την αλήθεια ρε»

Οι παλιοί θα θυμούνται την κωμωδία «Μάθε παιδί μου γράμματα». Γυρισμένη το 1981, αναφερόταν σε ένα χωριό στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, όπου το κατεστημένο της Δεξιάς προσωποποιημένο από τον δεξιό γυμνασιάρχη, αποκρύπτει και αρνείται να τιμήσει έναν αριστερό αγωνιστή της αντιστάσης με αποτέλεσμα την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας.

Η τανία ήτανε σημάδι της δυναμικά ανερχόμενης αριστεράς που στο περιθώριο τότε, διεκδικούσε από την κατεστημένη ιντελιγκέντσια το δικαίωμα στην ιστορική αλήθεια. Τα επόμενα χρόνια ως γνωστόν οι ισορροπίες ανατράπηκαν σφόδρα, τώρα τα μήντια και ο ακαδημαϊκος χώρος αριστεροκρατούνται και το νέο κατεστημένο της τελευταίας 25ετίας αποκρύπτει, λοιδωρεί, διαστρέφει και (κυριολεκτικά) τρομοκρατεί κατά το δοκούν.

Τελευταίο κρούσμα το βιβλίο ιστορίας. Η ιστορία προκάλεσε πολλά debates στην Ελλάδα που δυστυχώς δεν παρακολούθησα. Αυτό όμως που είδα ήταν το απόκομμα σελίδας με την περιγραφή της καταστροφης της Σμύρνης σαν ένα «συνωστισμό» των ελλήνων που υποχωρούσαν. Η αλήθεια βέβαια είναι τελείως διαφορετική

Καταλαβαίνω το πόσο τραυματισμένη είναι η προηγούμενη γενιά από τον καταπιεστικό και εν πολλοίς γελοίο εθνικισμό του παρελθόντος (αυτή είναι η γενιά που πολλές φορές αντέταξε στην εθνικιστική προπαγάνδα το Σολώμειο «εθνικό είναι οτι είναι αληθινό»). Καταλαβαίνω επίσης ότι ίσως να υπάρχουν καλές προθέσεις πίσω από την προσπάθεια απεθνικοποιήσης, ένα μέλλον χωρίς εθνικές διαφορές κλπ.

Όμως την ίδια στιγμή κάθε μεγάλη εταιρία προσπαθεί με τεράστιο κόστος να αναπτύξει την δική της διακριτή κουλτούρα (holy grail του σύγχρονου management) που θα κάνει τους υπαλλήλους της περισσότερο πιστούς και απόδοτικους. Το μεγαλύτερο success story χώρας του προηγούμενου αιώνα ήταν το Ισραήλ γιατί κατάφερε να δημιουργήσει έναν πατριωτισμό/εθνικισμό που ενέπνευσε εκατομύρια ανθρώπους. Και εδώ, σε μια χώρα με μία από τις πιο ένδοξες ιστορίες, το κατεστημένο της προσπαθεί να αποβάλλει αυτήν την winning culture... Eίναι σαν η Goldman Sachs, η τράπεζα φαινόμενο με την διάσημη «κουλτούρα επιτυχίας» της, να αποφασίσει να αλλάξει το ονομά της, να απαρνηθεί τις επίτυχιες της και να δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει κάποια ανωτερότητα της σε σχέση με τις άλλες τράπεζες. Absolutely stupid...

Θέλοντας ή μη κύριοι, εδώ είμαστε όλοι μόνιμοι συνάδελφοι και μέτοχοι στην μεγάλη επιχείρηση ΕΛΛΑΣ Α.Ε. που κύριο asset της είναι η «the-underdog-that-wins» κουλτούρα και το γεμάτο επιτεύγματα παρελθόν της. Θα τα σβήσουμε έτσι; Είναι ο μηδενισμός της εθνικής συνείδησης τόσο σημαντικός σαν σκοπός που να επιτρέπει τον ακρωτηριασμό της ιστορίας;

Η τελευταία σκηνή του «Μάθε παιδί μου γράμματα», είναι στο τοπικό δικαστήριο. Εκεί ο δεξιός γυμνασιάρχης αρχίζει την κατάθεση του με ψέμματα για την ιστορία του χωριού. Ξαφνικά, ο μέχρι τότε άβουλος Νίκος Καλογερόπουλος, πετάγεται και κράζει τον πατέρα του: «Την αλήθεια ρε, την αλήθεια»

"The God Delusion", an atheist re-awakening

I just read Richard Dawkins' latest, "The God Delusion". Can't resist some comments:

In the first part, it is really fun to watch Dawkins easily blowing away ALL theistic arguments. For devoted atheists (like myself) that needed no further convincing, it is interesting to read some ideas coming from evolutionary biology, like the emergence and interplay of memes.

A special mention is needed here to "the ultimate boeing 747", a fresh and very beautiful argument in my opinion. It reverses the old theistic argument: "this world is so complex that there must be a creator-God behind it" to: "a hypothetical God would be so sophisticated and complex that it would be impossible to exist without the existence of a previous cause; by definition God could be the only primary cause, hence God cannot exist"

In the second part Dawkins is entering rather unfamiliar territories like political philosophy and the result is less academically vigorous and mostly based on anecdotal evidence. Admittedly several of his arguments are weak here -like his view that the moral zeitgeist will continue becoming more and more liberal or his mistaken implied view that the belief in the sanctity of life is related with religiosity.

In any case, with this book Richard Dawkins establishes himself as the Peter Singer of our generation. This time is not about speciesism, but about religious supremacy, the view that specific systems of beliefs with gross irrational assumptions like religions are superior to other non-holy ones, and they should be immune to any criticism just because of their arbitrarily given religious status. Succesful or not in its cause, "the God Delusion" certainly signals a welcome re-emergence of atheistic activism.