«Την αλήθεια ρε»

Οι παλιοί θα θυμούνται την κωμωδία «Μάθε παιδί μου γράμματα». Γυρισμένη το 1981, αναφερόταν σε ένα χωριό στην μετεμφυλιακή Ελλάδα, όπου το κατεστημένο της Δεξιάς προσωποποιημένο από τον δεξιό γυμνασιάρχη, αποκρύπτει και αρνείται να τιμήσει έναν αριστερό αγωνιστή της αντιστάσης με αποτέλεσμα την αντίδραση της τοπικής κοινωνίας.

Η τανία ήτανε σημάδι της δυναμικά ανερχόμενης αριστεράς που στο περιθώριο τότε, διεκδικούσε από την κατεστημένη ιντελιγκέντσια το δικαίωμα στην ιστορική αλήθεια. Τα επόμενα χρόνια ως γνωστόν οι ισορροπίες ανατράπηκαν σφόδρα, τώρα τα μήντια και ο ακαδημαϊκος χώρος αριστεροκρατούνται και το νέο κατεστημένο της τελευταίας 25ετίας αποκρύπτει, λοιδωρεί, διαστρέφει και (κυριολεκτικά) τρομοκρατεί κατά το δοκούν.

Τελευταίο κρούσμα το βιβλίο ιστορίας. Η ιστορία προκάλεσε πολλά debates στην Ελλάδα που δυστυχώς δεν παρακολούθησα. Αυτό όμως που είδα ήταν το απόκομμα σελίδας με την περιγραφή της καταστροφης της Σμύρνης σαν ένα «συνωστισμό» των ελλήνων που υποχωρούσαν. Η αλήθεια βέβαια είναι τελείως διαφορετική

Καταλαβαίνω το πόσο τραυματισμένη είναι η προηγούμενη γενιά από τον καταπιεστικό και εν πολλοίς γελοίο εθνικισμό του παρελθόντος (αυτή είναι η γενιά που πολλές φορές αντέταξε στην εθνικιστική προπαγάνδα το Σολώμειο «εθνικό είναι οτι είναι αληθινό»). Καταλαβαίνω επίσης ότι ίσως να υπάρχουν καλές προθέσεις πίσω από την προσπάθεια απεθνικοποιήσης, ένα μέλλον χωρίς εθνικές διαφορές κλπ.

Όμως την ίδια στιγμή κάθε μεγάλη εταιρία προσπαθεί με τεράστιο κόστος να αναπτύξει την δική της διακριτή κουλτούρα (holy grail του σύγχρονου management) που θα κάνει τους υπαλλήλους της περισσότερο πιστούς και απόδοτικους. Το μεγαλύτερο success story χώρας του προηγούμενου αιώνα ήταν το Ισραήλ γιατί κατάφερε να δημιουργήσει έναν πατριωτισμό/εθνικισμό που ενέπνευσε εκατομύρια ανθρώπους. Και εδώ, σε μια χώρα με μία από τις πιο ένδοξες ιστορίες, το κατεστημένο της προσπαθεί να αποβάλλει αυτήν την winning culture... Eίναι σαν η Goldman Sachs, η τράπεζα φαινόμενο με την διάσημη «κουλτούρα επιτυχίας» της, να αποφασίσει να αλλάξει το ονομά της, να απαρνηθεί τις επίτυχιες της και να δηλώσει ότι δεν αναγνωρίζει κάποια ανωτερότητα της σε σχέση με τις άλλες τράπεζες. Absolutely stupid...

Θέλοντας ή μη κύριοι, εδώ είμαστε όλοι μόνιμοι συνάδελφοι και μέτοχοι στην μεγάλη επιχείρηση ΕΛΛΑΣ Α.Ε. που κύριο asset της είναι η «the-underdog-that-wins» κουλτούρα και το γεμάτο επιτεύγματα παρελθόν της. Θα τα σβήσουμε έτσι; Είναι ο μηδενισμός της εθνικής συνείδησης τόσο σημαντικός σαν σκοπός που να επιτρέπει τον ακρωτηριασμό της ιστορίας;

Η τελευταία σκηνή του «Μάθε παιδί μου γράμματα», είναι στο τοπικό δικαστήριο. Εκεί ο δεξιός γυμνασιάρχης αρχίζει την κατάθεση του με ψέμματα για την ιστορία του χωριού. Ξαφνικά, ο μέχρι τότε άβουλος Νίκος Καλογερόπουλος, πετάγεται και κράζει τον πατέρα του: «Την αλήθεια ρε, την αλήθεια»