15 May 2006

Νίκος Δήμου: η αντίφαση και τα κλισέ


Don’t get me wrong, πιστεύω ότι ο Νίκος Δήμου είναι από τους εξυπνότερους διανοητές της γενιάς του. Αντίθετα με πολλούς άλλους ήτανε πάντα θιασώτης της τεχνολογίας και των εφαρμογών της, ενστερνίστηκε και εκλαίκευσε σημαντικές φιλελεύθερες ιδέες και τόλμησε να εκφράσει αιρετικές απόψεις για την κοινωνία και την εποχή του (1). Θεωρεί ότι είναι ορθολογιστής μέσα σε μια κοινωνία που βασιλεύει το παράλογο.
Ο ιστορικός του μέλλοντος μάλλον θα τον δει με θετικό μάτι, αλλά σίγουρα θα απορήσει με την μεγάλη του αντίφαση: δηλώνει ψυχρός ορθολογιστής αλλα δεν μπορεί να κρύψει το μεγάλο πάθος του...

Γιατί δεν υπάρχει αμφιβολία, ο Νίκος Δήμου απεχθάνεται τους Έλληνες. Οι πανηγυρισμοί για το πανευρωπαικό πρωτάθλημα ήτανε δείγμα τριτοκοσμικής νοοτροπίας, δεν υπάρχει τίποτα να είμαστε περήφανοι για την ελληνική επανάσταση (2), γενικότερα για την ελληνικότητα μας, αφου δεν είμαστε καν Έλληνες. Γενικά είμαστε όλοι επαρχιώτες οπισθοδρομικοί και βαθιά κομπλεξικοί. Το βιβλίο του «η δυστυχία του να είσαι Έλληνας» (ναι Κε Δήμου, το έχω διαβάσει και το έχω καταλάβει) συναγωνίζεται σε εθνικό μίσος τα αντίστοιχα αντισημιτικά ή ρατσιστικά βιβλία αυτών που υποτίθεται οτι ο Νίκος Δήμου είναι ιδεολογικός αντίπαλος.

Αλλά πέρα από αυτήν την εξόφθαλμη αντίφαση, το μεγάλο πρόβλημα με τον Νίκο Δήμου είναι ότι δεν έχει τίποτα καινούριο να πει. Ο ορθολογισμός τού έχει μια έντονη οσμή naiveté 19ου αιώνα, σαν να έχασε το τρένο του μοντερνισμού και των σύγχρονων ιδεών. Σίγουρα δεν έκανε επαφή με το πιο δυναμικό και ανερχόμενο paradigm της εποχής μας, την εξελικτική ψυχολογία. Έτσι εξηγείται ότι δεν κατανοεί την βιολογική ανάγκη του ανθρώπου να ταυτίζεται με τους τριγύρω του και να υποστηρίζει τους ομοίους του. Οι ιδέες που αναμασά (3) τελευταία και κάνει την χάρη να εξηγεί στους αμόρφωτους ιθαγενείς είναι πάνω-κάτω οι εξής: οι θεωρίες συνωμοσίας είναι γελοίες, δεν ανήκει πουθενά, είναι ακομματικός αλλά όχι απολιτικός και να προσέξουμε την διαφορά, και είναι εναντίον των διακρίσεων και υπέρ της προόδου όλης της ανθρωπότητας. Όλες οι ιδέες σωστές, αλλά τόσο τετριμμένες.

Νίκος Δήμου, an intellectual relic?

_______________________________
(1) Πρέπει να παραδεχτώ, είναι γενναίο να είναι μη-αντιαμερικάνος και μη-αντικαπιταλιστής κάποιος της γενιάς του.
(2) Η ιστορική αλήθεια είναι ότι η επανάσταση καθαυτή ήταν μια ηρωικότατη πράξη που ενέπνευσε όλο τον κόσμο και ήτανε το ξεκίνημα για εθνικές επαναστάσεις σε ολόκληρη την Ευρώπη. Πράγματι, στο τέλος ο αγώνας κερδήθηκε από τις ξένες Δυνάμεις, άλλα η υποστήριξή τους ήτανε όχι αιτία, αλλά αποτέλεσμα ενός ηρωικού αγώνα που δημιούργησε εσωτερική πολιτική πίεση στις ηγεσίες των Μεγάλων Δυνάμεων.
(3) Μερικά κλισέ από το
blog του: «Δεν μπορώ να νιώσω συλλογικό μίσος», «Είμαι ένας σκεπτικιστής», «Σε όλη μου τη ζωή πολεμώ τα δόγματα».

8 comments:

Anonymous said...

Καλή και δυνατή η κριτική σου για το Νίκο Δήμου, ο οποίος όπως και πολλοί Συνέλληνες,έχουν αντιληφθεί ότι τα ΜΜΕ χωρίς να το καταλαβαίνουν, παίζουν το παιχνίδι τους και σ΄ αυτή την κατεύθυνση τα δίνουν όλα. Τα ΜΜΕ ποτέ δεν εμβαθύνουν, έτσι προβάλλουν κάθε "αιρετική" άποψη και όποιον ... πάρει ο Χάρος! Τι θέλω να πω? Ότι ο Ν. Δήμου έχει την αξία του, αλλά στον κόσμο φτάνει υπερεκτιμένος, γιατί δεν υφίσταται την ανάλογη διεισδυτική κριτική.
Σιτάλκης

Anonymous said...

το προηγούμενο η λέξη "υπερεκτιμένος" να διαβασθεί ορθά "υπερεκτιμημένος
Σιτάλκης

Στέφανος Αθανασιάδης said...

I received the email below by Nikos Dimou:


Thank you for the post. I tried to comment but I got a message (stack X?) and it was not possible.

It is not true that I hate Greece and the Greeks. You have probably not read to "Fos ton Ellinon":

http://www.ndimou.gr/articledisplay.asp?cat_parent=43&time_id=417&cat_id=43

It is not true that I devalued the Greek Independence War - I just debunked the myth that the Greek Church was leading the way...

As for your judgment on me - in 50 years from now we will know for sure...

Meanwhile I urge you to read this:

http://www.ndimou.gr/articledisplay.asp?cat_parent=2&time_id=428&cat_id=2

N.
Nikos Dimou
Athens, Greece
http://www.ndimou.gr
http://nikosdimou.blogspot.com

Στέφανος Αθανασιάδης said...

Just to make clear that my post was not meant to be an ad hominem attack, but rather an expression of genuine interest in Nikos Dimou, one of the most influential Greek intellectuals for my generation that deserves the highest standards of scrutiny and constructive criticism. I am glad that Nikos Dimou himself implicitly acknowledges that and responded with his email above.

As far as the reply itself:
True, "Αυτός που αγαπά παιδεύει" and I feel that this should be to a certain extent the attitude of a true philhellene. However, I just didn’t feel that this overwhelming domestic criticism was ever counterbalanced by any specific positive commentary or by a defense of Greece abroad. At the end, in our modern history we had many great moments and somehow we have achieved a lot, at least for the regional standards. I agree, we should never be complacent and always strive for more -but from time to time we can look back and get inspired.

Anonymous said...

On the point of unbalanced domestic criticism, I can draw analogy with publications here in Bulgaria. My explanation - they are not intended for the international public, but for compatriots, a sobering word in times of general elation.
I wouldn't worry about the promotion of the Greek national cause abroad. To my Bulgarian eye, it looks very well positioned indeed.

mathiou said...

First of all, congratulations for your weblog.

I want to draw your attention on the 3 comments above. They are automatically generated spam comments. If you put your mouse on the ">>" sign at the end of them, you will see that it is a link to some other web page.

Anonymous said...

Great site I loved it a lot.

Anonymous said...

Ο Νίκος Δήμου έγραφε και γράφει για πολλά που οι Ελληνες προσπαθούμε να κρύψουμε κάτω απ το χαλί. Η φωνή του μας αποκαλύπτει τα σκουπίδια που παραχώσαμε από κάτω. Τι σχέση έχουν με όλα αυτά τα σύγχρονα ελληνικά ΜΜΕ ; - θού Κύριε φυλακή το στόματί μου !

Ακόμα κι οι πιο 'ανθελληνικές΄του διατυπώσεις , είναι γεγονότα που ζήσαμε - η εκτίμηση δική του και δική μας , αλλά τα blogs έχουν κερδίσει αυτό που στην πράξη μας αρέσει να το ακούμε , αλλά όχι να κάνουμε : Να αγωνιζόμαστε για να μπορεί να μιλάει ελεύθερα , ο καθένας που διαφωνεί με μας.
Νοιώθω άνθρωπος ελεύθερος όταν αυτό το βλέπω να γίνεται.
Αν ο Ν. Δήμου έπαυε να μιλάει , θα ένοιωθα βαριά κι απογοητευτική την απώλεια .